Binnen de voedingsmiddelenindustrie is er veel aandacht voor hygiëne. Toch lezen we in de media nog steeds over terugroepacties vanwege een bacterie in voeding. Hoe kan een hygiënisch ontwerp van apparatuur bijdragen aan het voorkomen van bacterievorming in de voedingsmiddelenindustrie en wat kun jij als machinebouwer of engineer doen?
Hygiënisch ontwerpen voor alle stadia van het productieproces
Machines en productielijnen in de voedingsmiddelenindustrie moeten aan een hygiënisch ontwerp (Hygienic Design) voldoen om aan de richtlijnen voor hygiëne te voldoen, bacterievorming te voorkomen en voedselveiligheid te kunnen realiseren.
Hygiënisch ontwerpen in de food industrie is essentieel voor alle stadia van het productieproces, van het gebruik van materialen zoals RVS tot aan specifiek ontworpen afdichtingen. Al bij het ontwerp van een machine moet de machinebouwer hiermee rekening houden worden en moet duidelijk zijn in welke branche de machine toepast wordt. Niet alleen de machines, maar ook alle toebehoren en componenten zoals kabels, connectoren, kabelwartels, kabelkanalen en beschermslangen moeten goed te reinigen en te onderhouden zijn. Een glad oppervlakte zonder ruwheid (≤ 0.8 µm) is essentieel.
In de praktijk zie je vaak wel een functioneel ontwerp van een machine, maar is er niet of onvoldoende nagedacht over specifieke eisen van de voedingsmiddelenindustrie. Wanneer van te voren bekend is waar kabels en kabelwartels geplaatst worden in de routing, kunnen ook de juiste materialen, bevestiging, codering en aansluitingen gekozen worden.
“90% van een microbiologische nabesmetting ontstaat door verkeerd ontwerp van apparatuur”
– Wouter Burggraaf, Burggraaf & Partners, consultant en trainer op het gebied van Hygienic Design –
Routing en productiezones
Ook de productiezones en routing waar productielijnen en componenten (kabels, kabelwartels) zich bevinden, zijn van belang bij het maken van een goed hygiënisch ontwerp. De richtlijn EN 1672-2 onderscheidt drie zones voor voedselproductie waarvoor verschillende hygiëne-eisen gelden:
- Machines met direct contact met levensmiddelen (food-zone of productcontactoppervlak)
- Machines met direct contact met levensmiddelen maar waarvan het voedsel niet terugkeert in het productieproces (splash-zone of spatoppervlak). Deze producten moeten wel bestand zijn tegen corrosie en desinfectiemiddelen.
- Machines die geen direct contact met levensmiddelen hebben maar die wel in een kritische omgeving zitten (non-food zone of niet-productcontactoppervlak). Deze producten moeten wel bestand zijn tegen corrosie en desinfectiemiddelen.
In de praktijk zie je steeds vaker dat machines met alle bijbehorende componenten buiten de food zone geplaatst worden. Ook komt het voor dat niet-reinigbare zones hermetisch worden afgesloten met bijvoorbeeld een RVS kast waar geen vloeistoffen, smeermiddelen of insecten kunnen binnendringen. Kabels, wartels en connectoren hoeven zo niet aan de strenge hygiëne-eisen te voldoen. Minimaliseer waar mogelijk het aantal kabels en zorg voor een goed hygiënisch ontwerp en dus een goed te reinigen systeem.
Kennisdocument over voedselveiligheid in de industrie
In het whitepaper ‘Voedselveiligheid – het belang van hygiëne in de industrie’ delen wij de aandachtspunten die rondom het thema voedselveiligheid een rol spelen, toegespitst op het reinigen van kabels en kabelwartels.
Vraag het whitepaper gratis aan!CE-verklaring en de machinerichtijn 2006/42/EC
Wanneer een machinebouwer een CE-markering op zijn machine plaatst, verklaart hij dat de machine aan alle relevante Europese wetgeving voldoet. Dit betekent dat de machine voldoet aan de machinerichtlijn 2006/42/EC, inclusief de specifieke paragraaf over machines bestemd voor gebruik met levensmiddelen om risico’s op voedsel- of biochemische besmetting te vermijden (hoofdstuk 2, paragraaf 2.1.1). Elke machinebouwer belooft met het ondertekenen van de CE-verklaring om aan deze verplichtingen te voldoen.
