Brandgevaar van e-bikes, scooters en scootmobielen in woongebouwen
Groeiende risico’s door LEV’s
Het aantal lichte elektrische voertuigen (LEV’s) zoals e-bikes, e-scooters en scootmobielen groeit snel. Maar woningen en woongebouwen zijn vaak niet ingericht op het veilig stallen en laden ervan.
LEV’s staan nog te vaak in gangen, bergingen of andere gemeenschappelijke ruimten. Dat brengt risico’s mee voor brandveiligheid en vluchtroutes.
Batterijen vormen het grootste gevaar
LEV’s werken met krachtige lithium-ion batterijen. Die batterijen bevatten ontvlambare vloeistof. Als ze beschadigd raken, overladen worden of blootstaan aan hitte, kunnen ze oververhit raken. Dan ontstaat een chemische kettingreactie (thermal runaway): de batterij ontbrandt, explodeert of vat opnieuw vlam.
Veel voorkomende omstandigheden waaronder zo’n brand kan ontstaan, zijn:
- fouten in het ontwerp of de productie
- slijtage of gebrek aan onderhoud
- overladen, door ondeugdelijke laders of kabels
- kortsluiting
- blootstelling aan hitte
- fysieke schade, door bijv. vallen of een botsing
Hoe een LEV-brand verloopt
Een brand met een LEV is anders dan bij gewone voertuigen. Door veel kunststof onderdelen en de gassen in de batterij ontstaan steekvlammen of kleine explosies. Daardoor ontwikkelen branden van LEV’s zich langzamer en duren ze langer.
Vrijkomende gassen kunnen leiden tot (herhaaldelijke) kleine explosies, steekvlammen, fakkelbranden en zelfs een rookgasexplosie. Ook kan de brand makkelijk overslaan op andere voertuigen.
Blussen is lastig: accucellen zijn afgesloten en blijven warm. Alleen langdurig koelen of onderdompelen kan een thermal runaway stoppen. Maar zelfs tot dagen na het blussen, kunnen li-ion batterijen onverwacht, opnieuw ontbranden. Ze bevatten namelijk lithiumzouten die zichzelf kunnen oxideren en zelfverhitting veroorzaken.
Vluchtroutes moeten vrij blijven
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) stelt duidelijke eisen aan vluchtroutes in woningen en woongebouwen. Die moeten altijd vrij blijven van obstakels en brandgevaarlijke spullen. Dat betekent dat LEV’s, zoals e-bikes en scooters, niet in gangen of andere ruimtes mogen staan waar mensen moeten vluchten bij brand. Zo’n ruimte moet direct en veilig te gebruiken zijn.
De zorg voor vrije en veilige vluchtroutes ligt niet bij één partij. Bewoners, eigenaren én verhuurders zijn samen verantwoordelijk. Het Bbl spreekt hier van een gezamenlijke zorgplicht. Iedereen die een gebouw gebruikt, moet dus bijdragen aan brandveiligheid.
Rookmelders verplicht in woningen
In woningen moeten rookmelders geplaatst worden volgens de NEN2555-norm. Deze norm stelt eisen aan rookmelders in woningen en woongebouwen. Op iedere bouwlaag moet minimaal één rookmelder hangen. Dat geldt ook voor verblijfsruimtes waar je bij een brand doorheen moet vluchten. Zo blijft de vluchtroute bewaakt en de kans op tijdige alarmering zo groot mogelijk.
Voor complexere situaties, zoals gebouwen met meerdere gebouwfuncties, kan de NEN2535-norm gelden. Die stelt aanvullende eisen aan het ontwerp, de plaatsing en de werking van brandmeldinstallaties.
Voor bergingen en garages waar LEV’s gestald of geladen worden, zijn geen specifieke wettelijke regels voor het plaatsen van rook- of hittemelders. In die ruimten is veiligheid vooral een keuze. Het ontbreken van regelgeving betekent dus niet dat je niets hoeft te doen. Juist vanwege de brandrisico’s is het belangrijk om hier wel detectie toe te passen.
Wat kun je doen: bouwkundig en organisatorisch
Om brand- en vluchtveiligheid te verbeteren en restrisico’s te beperken, zijn verschillende maatregelen mogelijk. Bouwkundig kun je bijvoorbeeld kiezen voor brandcompartimentering of afscherming tussen voertuigen. Organisatorisch kun je regels opstellen en afspraken maken over het stallen en laden van LEV’s. Denk aan:
Maak afspraken en stel regels op
Zet LEV’s zo dicht mogelijk bij de in- of uitgang.
Bewaar accu’s op een koele, droge plek, weg van brandbare materialen.
Voorzie laadpalen van aanrijdbeveiliging om schade en risico op brand te beperken.
Laad niet ’s nachts op. Ontkoppel zodra de accu volledig geladen is.
Gebruik een brandbestendige tas tijdens het laden van accu’s.
Lever gebruikte li-ion accu’s veilig in voor recycling.
Gebruik alleen originele/gecertificeerde laders en goedgekeurde/onbeschadigde laadkabels. Laat de installatie uitvoeren door een erkend elektrotechnisch installatiebedrijf.
Wat kun je doen: installatietechnisch
Op installatietechnisch vlak is het cruciaal om een li-ion brand vroegtijdig te signaleren. Dat doe je met snelle detectie en alarmering. Installeer en onderhoud daarom rook- en hittemelders in woningen, woongebouwen en in alle ruimten waar LEV’s worden gestald of opgeladen.
In bergingen of garages zijn melders vaak minder goed hoorbaar. Dit vertraagt de alarmering. Daarom is het verstandig om koppelbare melders te gebruiken. Verbind deze melders onderling, draadloos of bekabeld. Zo gaan alle – eventueel selectief gekoppelde – melders tegelijk af. Hierdoor bereik je overal in het gebouw het minimaal vereiste geluidsniveau. Je kunt melders ook doormelden naar een beheerder, centrale of meldkamer.
Hittemelders reageren goed op snel oplopende, vlammende branden. Ze zijn bij uitstek geschikt voor bergingen, garages en ruimten waar stof of dampen aanwezig zijn. In die situaties kunnen rookmelders juist voor vals alarm zorgen. Gebruik in deze niet-geconditioneerde ruimten bij voorkeur Ei3014 of Ei630i hittemelders.
Multisensormelders herkennen zowel smeulende als vlammende branden. Daarmee bieden ze een volledige dekking. Voor gesloten ruimten zijn Ei660i of Ei3024 multisensormelders aan te bevelen.
Andere belangrijke installatietechnische maatregelen:
- Zorg voor voldoende ventilatie in de ruimte.
- Voorzie in de mogelijkheid om bij een calamiteit alle laadpunten centraal spanningsloos te maken.
- Voer periodiek onderhoud en tests uit om te garanderen dat de melders goed functioneren.
Zorgplicht, aansprakelijkheid en hulp
Verhuurders en eigenaren van woningen en woongebouwen hebben een zorgplicht (art. 2.6 Bbl). Zij moeten zorgen voor optimale vluchtveiligheid voor alle gebruikers. Door de toename van Licht Elektrische Voertuigen wordt het waarborgen van brand- en vluchtveiligheid ingewikkelder. Dit legt extra druk op de uitvoering van die zorgplicht. Branden of explosies van li-ion batterijen kunnen namelijk grote schade veroorzaken. Wie wil inzetten op preventie, heeft dus een brede en goed doordachte aanpak nodig.
Hemmink helpt bij die aanpak. Wij kijken naar het hele spectrum van brandveiligheid, ook wel de Keten van Brandveiligheid genoemd. We adviseren over meerdere onderdelen: van wet- en regelgeving tot installatie en onderhoud. Op verzoek maakt het Projectbureau van Hemmink kosteloos een projectering. Daarnaast geven we praktisch installatieadvies. Denk aan het draadloos en selectief koppelen van melders van Ei Electronics, of aan het aansturen van een rookklep of vrijloopdeurdranger via een relais.
Neem verantwoordelijkheid
Wacht niet op nieuwe regels. Zorg nu al voor duidelijke afspraken, goede detectie en samenwerking. Zo blijven woongebouwen veilig. Bespreek jouw project met ons projectbureau, boek een NEN2555-training of plan hieronder een kennismaking met een van onze NEN2555-experts. Veiligheid begint bij jou.
Neem contact op
We helpen je graag met jouw project
