Koolmonoxide: hoe bescherm je bewoners tegen een vergiftiging?

Koolmonoxide (CO): het is een kleur- én geurloos gas dat je nauwelijks kunt waarnemen. Uit onderzoek blijkt dat er in veel woningen een bepaalde mate van CO wordt gemeten, zonder dat bewoners ook maar iets van het gas merken. In de meeste gevallen zijn het waarden die niet voor acuut gevaar zorgen, maar op de lange termijn zijn deze waarden wel zeer schadelijk voor de gezondheid. Hoe ontstaat koolmonoxidevergiftiging en hoe kun je bewoners ertegen beschermen? Tessa Smeulders van Hemmink legt het uit.

Hoe ontstaat een CO-vergiftiging?

Adem je een hoge concentratie CO in? Dan neemt je bloed het gas bijna direct op en krijg je razendsnel last van zuurstoftekort. ‘Levensgevaarlijk dus’, zegt Tessa, Adviseur Veilig en Comfortabel Wonen bij Hemmink. ‘Maar ook blootstelling aan lage concentraties koolmonoxide heeft een negatief effect op je gezondheid. Het verstoort essentiële biologische processen in cellen en weefsels, wat kan zorgen voor blijvende schade aan hart- en bloedvaten en het zenuwstelsel.’

‘Koolmonoxide komt vrij bij onvolledige of slechte verbranding van brandstoffen, denk aan steenkool en hout. Het gas ontstaat als er te weinig zuurstof in de ruimte aanwezig is. Het is daarom ontzettend belangrijk om woningen goed te ventileren. En daar ontstaan juist de problemen.’

Ventileren

In de winter is het koud waardoor bewoners hun ramen niet graag openzetten. Ook ventilatieroosters – vaak aanwezig in wat nieuwere woningen – worden dichtgelaten. Bovendien zijn dit soort woningen meestal vrij goed geïsoleerd, waardoor er geen frisse lucht door gaten en kieren naar binnen komt. ‘Je kunt je voorstellen wat er kan gebeuren als je in zo’n ongeventileerde ruimte je houtkachel opstookt’, waarschuwt Tessa. ‘En nu de energieprijzen zo hoog liggen, is het niet ondenkbaar dat die kachel of open haard vaker gebruikt gaat worden.’

‘Ook zien we dat sommige huurders kiezen voor alternatieve methoden om het huis te verwarmen of te koken’, vertelt Tessa. ‘Er wordt zelfs binnenshuis gebarbecued. Dit vergroot de gevaren van CO-vergiftiging.’

Koolmonoxide meten

‘Woningcorporaties steken over het algemeen veel geld in goede ventilatiesystemen voor hun woningbestand, maar deze systemen worden helaas niet altijd op een juiste manier gebruikt’, gaat Tessa verder. ‘Daarom is het belang van een koolmonoxidemelder ook zo groot. Alleen met behulp van een CO-melder weet je óf en ook hoeveel CO er in de woning aanwezig is. Deze melders helpen je om een koolmonoxideveilige leefomgeving te creëren en daarmee dus aan de zorgplicht te voldoen.’

Het is verstandig om CO-melders in de buurt te hangen van open verbrandingstoestellen als een houtkachel, maar het is goed om je te realiseren dat er ook door gesloten systemen CO kan ontstaan. Tessa: ‘Denk aan een cv-ketel. Ook in nieuwere cv-ketels kan koolmonoxide ontstaan, bijvoorbeeld omdat de ketel niet goed is aangesloten. Is de cv-ketel bijvoorbeeld niet goed gebeugeld? Dan kan er wel degelijk CO vrijkomen’. 

Afvoerkanalen

Ook kunnen er problemen optreden die te maken hebben met de afvoer. Bijvoorbeeld omdat er een lek zit in de kanalen. Om te achterhalen of er ergens een CO-lek zit, kun je laten onderzoeken of de rook- en gasafvoerkanalen nog goed zijn. 

‘Zeker in bijvoorbeeld appartementencomplexen is zo’n onderzoek een fikse en prijzige onderneming’, vertelt Tessa. ‘Een voordeligere oplossing is om koolmonoxidemelders te plaatsen die kunnen vaststellen of een dergelijk onderzoek wel echt nodig is. Kies je puur voor een onderzoek, dan weet je alleen hoeveel koolmonoxide er vrijkomt op dat specifieke moment. Plaats je CO-melders, dan ben je de komende jaren verzekerd van koolmonoxidedetectie. En verhoog je het veiligheidsniveau van de woningen in je bestand.’

Communicatie met bewoners

Als woningcorporatie ben je dus verantwoordelijk voor de veiligheid van woningen. CO-melders helpen daarbij. Maar er is meer nodig voor een optimale veiligheid. De communicatie met bewoners bijvoorbeeld. Weten deze bewoners namelijk hoe ze signalen van CO-vergiftiging kunnen herkennen? En weten ze dat ze bij een CO-alarm andere acties moeten ondernemen dan bij een brandalarm? ‘Bij een brand wil je zo min mogelijk zuurstof in huis hebben’, legt Tessa uit. ‘Anders laait het vuur alleen maar op. Is er sprake van een koolmonoxidevergiftiging? Dan moet je die zuurstof juist zo snel mogelijk binnenlaten.’

Meer weten?

Bij Hemmink helpen we je graag om bewoners op deze verschillende handelingen te attenderen. Wil je bovendien weten voor welke melder je het beste kunt kiezen, en waar en hoe je ze installeert? Ook daar helpen onze adviseurs je graag bij. Neem contact met ze op via info@hemmink.nl of 038 – 469 8200.