Elektrische veiligheid en betrouwbaarheid
Elektrische veiligheid van machines en schakelpanelen
Inspectiemetingen volgens de machine- en laagspanningsrichtlijn
Producenten van industriële machines en schakelpanelen mogen zelf een CE-markering aanbrengen, mits de machine is ontworpen en getest op basis van de laagspanningsrichtlijn, machinerichtlijn en EMC-richtlijn. De machinerichtlijn is van toepassing op machines die worden gemaakt in de Europese Unie. De richtlijnen gaan onder andere in op de inspectie en documentatie die van toepassing is op machines met een elektrische installatie, inclusief groepen van samengestelde machines.
Elektrische veiligheid van industriële machines en schakelpanelen
Bedrijven en personen die zich bezighouden met het ontwerpen, fabriceren, assembleren, aanpassen of renoveren van industriële machines en samengestelde installaties moeten bewijzen dat de elektrische uitrusting aan de normen en eisen voldoen. De machine of installatie moet zodanig ontworpen zijn dat – bij correcte installatie, degelijk onderhoud en bij gebruik overeenkomstig de bestemming – de veiligheid van mensen en goederen niet in het geding komt.
Wie industriële machines en schakelpanelen ontwerpt, bouwt, aanpast of hiervoor aansprakelijk is, moet deze volgens NEN-EN-IEC 60204-1 onderzoeken en documenteren om een “aantoonbaar vermoeden van overeenstemming met de Europese richtlijn” te garanderen. Door het uitvoeren en documenteren van inspectiemetingen wordt vastgelegd dat de elektrische uitrusting aan de gestelde normen en eisen voldoet.
Beschermingsmaatregelen tegen elektrische lading, kortsluiting en overbelasting
Het spreekt voor zich dat machines en verdeelinrichtingen geen gevaar mogen vormen voor medewerkers, bezoekers en goederen. Het identificeren van elektrische problemen en bescherming tegen kortsluiting of overbelasting zijn ook belangrijk voor de continuïteit van de productie- en bedrijfsprocessen. Inspectie van machines en verdeelinrichtingen is daarom een belangrijk onderdeel van het bewakingsproces voor een veilige werk- en productieomgeving.
Welke visuele en elektrische inspecties noodzakelijk zijn, vinden we terug in de NEN-normering. Voor het inspecteren van machines wordt verwezen naar de NEN-EN 60204. Voor laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen wordt gekeken naar de NEN-EN 61439. Belangrijke aandachtspunten zijn:
- Maatregelen tegen elektrocutiegevaar, kortsluiting en overbelasting
- Functioneel en veilig ontwerp van besturing- en bedieningssystemen
- Voorkoming van het onverwacht in werking stellen van de machine
- Toegang en vormgeving van elektrische bedieningselementen
- De plaatsing van de bedieningsorganen voor handbediening
- Bescherming van de werkomgeving, kabels en bedrading
- Inspectiemetingen als beproeving van de machine of installatie
De definitie ‘machine’ en de periodieke inspectie
De aandachtspunten voor het periodiek inspecteren van elektrische arbeidsmiddelen staat omschreven in de NEN 3140. In de norm staat omschreven dat alle elektrische arbeidsmiddelen gecontroleerd moet worden. Tevens geeft de norm aan dat de inspectie periodiek én na reparatie uitgevoerd dient te worden en verder zo vaak daar aanleiding toe is.
Wanneer we het hebben over industriële machines en elektrische apparaten is het goed om in deze context onderscheid te maken tussen de term machine en apparaat.
Een industriële machine bewerkt, verplaatst of verpakt materialen en is niet bedoeld om (met de hand) te worden verplaatst. Voorbeelden zijn machines voor de verwerking van grondstoffen, verpakkingsmachines, land- en tuinbouwmachines, transportwerktuigen, compressoren en ventilatoren.
Een elektrisch apparaat zoals een boormachine, lasmachine of haspel wordt met de hand bediend en is eenvoudig te verplaatsen door de gebruiker. Keurmeesters spreken vaak over elektrische handgereedschappen of arbeidsmiddelen.
Er wordt gesteld dat een energieverbruiker bij een defect een gevaarlijke situatie op kan leveren. We zijn daarom verplicht om “alles” te controleren waar een netsnoer aan zit.
Niet-draagbare machines en schakelpanelen vallen in principe ook onder de periodieke inspectie van de elektrische installatie. Dit moet vooraf worden vastgelegd in de inspectie-scope. De scheiding tussen de NEN 1010 en de EN 60204-1 ligt op het punt waar de voeding vanuit de installatie op de hoofdschakelaar van de machine is aangesloten. Zodoende moeten zaken als machinebesturingen ook op een eigen manier beheerd en gekeurd worden.
Inspectie van elektrische apparaten, machines en verdeelinrichtingen
Het uitvoeren van functie- en veiligheidstesten bij elektrische apparaten, machines en samengestelde installaties is een specialistisch vakgebied waarbij verschillende procedures en protocollen worden toegepast. Voor het uitvoeren van functie- en veiligheidstesten zijn speciale meetinstrumenten beschikbaar.
In de volksmond spreken we hier over machine- en panelentesters. Met deze draagbare en multifunctionele instrumenten worden inspectiemetingen uitgevoerd conform de NEN-EN 60204 en NEN-EN 61439.
Meetinstrumenten voor machines en verdeelinrichtingen
De machine- en panelentesters van Metrel zijn nauwkeurige meetinstrumenten voor uiteenlopende inspectiemetingen aan verdeelinrichtingen, elektrische machines en apparaten. Dankzij de robuuste vormgeving en uitgebreide test- en aansluitmogelijkheden zijn de instrumenten geschikt voor keuringen in de meest veeleisende productie- en ontwikkelomgevingen.
De MultiServicerXD MI3325 is de nieuwste toevoeging aan de productserie en volledig gebouwd op het nieuwe touch-platform met bijbehorende ES Manager software. Het veelzijdige instrument kenmerk zich door uitgebreide communicatiemogelijkheden, geautomatiseerde testprocedures, door de gebruiker aan te maken AutoSequence’s en specifieke NEN 1010 metingen voor het in bedrijf stellen van machines en panelen.
Ook ondersteunt de MultiServicerXD het gebruik van de nieuwste meetaccessoires zoals de meetkoffers voor 4-draads impedantiemetingen en de eMobility analyzer.
Neem contact op met onze specialisten
Relevante thema's
Veiligheid apparaten NEN 3140
Slecht onderhouden arbeidsmiddelen veroorzaken jaarlijks meerdere serieuze ongevallen. De NEN 3140 omschrijft hoe kan worden voldaan aan de bij wet gestelde eisen voor elektrische machines en arbeidsmiddelen.
Veilige elektrische installaties conform NEN 1010
Afwijkingen en defecten komen voor bij het beste installatiewerk. Door het uitvoeren van een NEN 1010 inspectie wordt de installatie getoetst op veiligheid, installatienormen en -richtlijnen.
Power Quality monitoring
De term Power Quality komt steeds vaker voorbij in de elektrotechniek. Met dit begrip wordt de kwaliteit van elektrische energievoorziening, stroom en spanning bedoeld. Een slechte Power Quality kan directe negatieve invloed hebben.